Winterswijk kende voor 1888 jarenlang de zogeheten “kermis” omlijst door drank. Er ontstonden daardoor ernstige excessen……
B&W van Winterswijk (voorzitter en burgemeester Baron T.P. Mackay) stelden voor deze “feestelijkheden” af te schaffen. Na twee stemmingen kreeg de “kermis” de genadeklap en dat was in 1875. Vanaf 1543 bestond dit jaarlijkse feest. Weg……..met 8 tegen 4 stemmen!
Enkele van die excessen:
• In 1872 sprong een geweer tijdens het vogelschieten; schutter dood.
• In 1874 werd een doofstomme jongen, waarschijnlijk per ongeluk maar toch, doodgeslagen door een groep vechtende kermisgangers.
Rondtrekkende polsmakers, keisnijders en andere min of meer criminele bezoekers van een grensdorp brachten, zo dacht B&W, uitheemse ziekten mee. Genoeg ellende om er een eind aan te maken (aan die “kermis” wel te verstaan).
Ogenblikkelijk begon een commissie uit de “Vereeniging tot Bespreking van Winterswijkse Belangen” plannen te maken voor een nieuw feest, een “Volksfeest”. In 1876 was het zover:
• Volksspelen
• Vuurwerk
• Luchtballonnen
• Poppenkast, het kon niet op!
Helaas, het gehele feest “verzoop” in de regen. Maar….het bal lukte! en niet te vergeten, de voorstellingen van de Rederijkersvereniging Jacob van Lennep. Twee toneelstukken! Kom daar nu eens om!
Toch ging het niet al te best. Soms wel dan weer niet, werd er iets georganiseerd.
In 1880 belegt de Misterstraat in Winterswijk een bijeenkomst om iets “goeds” van de grond te krijgen. Het lukt! Het echte Volksfeest begint en verdwijnt nooit meer (behalve in de Eerste en Tweede Wereldoorlog).
Op 31 augustus, de verjaardag van toen nog prinses Wilhelmina, begint een ijzersterke constructie (het latere Koninginnefeest):
• Klokgelui bij het aanbreken van de dag
• De Optocht (nog altijd zo geheten bij vooral oudere Winterswijkers)
• Vogelschieten (georganiseerd door de schuttersvereniging)
• Allerlei Volks- en kinderspelen
• Bal na: en hoe! Beroemd werd het “strijkje” schepel!
In 1898 de bouw van het volstrekt unieke, nooit overtroffen in architectonische zin, “Feestgebouw”. Helaas weggeblazen door een helse cycloon in 1966.
Het uitermate populaire Volksfeest Winterswijk is sindsdien vrijwel niet veranderd tot op de dag van vandaag!
